We waren erin geslaagd om een gaatje in onze agenda's voor elkaar vrij te maken, maar waar we precies hadden afgesproken, waren we vergeten. Toen ik Anne vond in het Gentse Floeren Foefke realiseerden we ons dat we elkaar eerder ontmoet hadden. Het is natuurlijk niet zo vreemd dat Anne Kuit bekend voorkomt: ze is publiekswerker, theatermaker en -docent, geeft workshops over genderinclusieve communicatie en regisseerde en presenteerde haar monoloog LEO tijdens het Antwerpse Queer Arts Festival.
Wie Anne niet kent herkent misschien Young Leo, haar dragking alter-ego dat met een glitterbaard gendereuforie belichaamt.
Ik draag doorgaans minder glitter, maar mijn vissentatoeages deden bij Anne wel een belletje rinkelen.
“Die tattoos komen me bekend voor! Misschien omdat ik overal vissen zie sinds ik aan mijn voorstelling werk. In mijn monoloog Leo heb ik het onder andere over het diepzeeleven, dat altijd al queer is geweest. Je zou kunnen zeggen dat de queergeschiedenis daar begint. Toch bekijken we die geschiedenis meestal vanuit het perspectief van de mens. We hebben het over Stonewall en Sappho, maar de queergeschiedenis begint waar het leven begint: in de diepzee. Dat vind ik er het mooiste aan, maar ik vind het ook gewoon leuk dat allerlei zeedieren zich queer gedragen, zoals zeekatten die crossdressen of rifvisjes die genderbenden. Maar pas op; het is soms gevaarlijk om de natuur aan te halen als emancipatiestrategie. Dat geeft ook ruimte voor het argument dat lgbtqia+ zijn gerechtvaardigd is omdát het natuurlijk is, maar dat zet juist ook de deur open naar argumenten als “trans-zijn is voor mensen onnatuurlijk, want die vissen veranderen uit zichzelf, terwijl veel mensen er een chirurgische ingreep voor nodig hebben.””
Ik kijk naar de lantaarnvis op mijn onderarm en we vragen ons af of die chirurgische hulp zo tegennatuurlijk is. Met zo’n ingreep veruiterlijken individuen immers hun identiteit of liever, hun natuur. Dat doen we voor onszelf, maar vooral om gezien en behandeld te worden als wie we zijn. Misschien is dat waar we verschillen van vissen: om onze natuur te kunnen beleven, moeten wij die laten voldoen aan de verwachtingen en normen die onze soortgenoten hanteren. Daar zijn vissen niet mee bezig. Anne wel?
“Mijn queeridentiteit is betekenisvol, maar de betekenis ervan is inderdaad afhankelijk van de context. Ik vind mezelf bijvoorbeeld geen statement, maar soms wordt mijn “zijn” tot statement gemaakt omdat mensen er iets van vinden. ’s Ochtends sta ik natuurlijk niet zo op. Als ik echt iets wil overbrengen, doe ik het in mijn werk als theatermaker. De monoloog LEO focust bijvoorbeeld op gendereuforie.”
“Het dominante narratief over transpersonen heeft veel te maken met dysforie: ‘die voelt zich niet goed, gaat in sociale en/of fysiek transitie, voelt zich daardoor beter.’ Voor mij bestaan dysforie en euforie echter naast elkaar. Het is geen of-of-, maar een en-enverhaal. Dysforie hoeft bij mij niet altijd opgelost te worden. Soms ervaar ik ze gewoon even en ga ik verder met mijn leven. Die erkenning is misschien nodig om gendereuforie te ervaren. Ik focus in mijn voorstelling op euforie door dat en-enverhaal te vertellen en ook het plezier van queer-zijn te tonen. Door die glitterbaard van Young Leo bijvoorbeeld.”
De focus op gender en gendereuforie is nodig om tegenwicht te bieden aan negatieve verhalen over queer-zijn, maar zoals Anne in de diepte kijkt om de queergeschiedenis te vatten, zo kijkt ze ook om zich heen om queer-zijn en de wereld beter te begrijpen.
“Ik wil niet altijd en voor altijd praten over queerness. Het is iets waar ik nu mee bezig ben en wat nu aandacht nodig heeft, maar ooit zal ik erover uitgesproken zijn. Er zijn ook dingen die zich ondertussen meer opdringen, zoals de klimaatcrisis. Dat kan ik gewoonweg niet negeren. De context, de veranderingen in de wereld, de urgentie bepalen wat ik maak. Queer-zijn zal daarin altijd bestaan, maar niet voor altijd de boventoon voeren.”
Anne Kuit is publiekswerker, theatermaker en docent, geeft workshops over genderinclusieve communicatie en presenteert de monoloog LEO op 1 maart in Theater Tinnenpot Gent en op 31 maart op NIGHTWATCH FOMU, Antwerpen.
Instagram : @anne_kuit
Tekst : Nele Janssens
Foto : Marijn Achten
Comments